Transformatie van voormalig schoolgebouw naar woningen en wijk ontmoetingsplek
rotterdam, NL | 2021 | competition | transformation, heritage, housing, community building | private
De voormalige Sint Jansschool (1913) aan de Hammerstraat 15 is onderdeel van het unieke en als zeer waardevol beschouwde Parochiecomplex van de Hildegardiskerk. De cultuurhistorische en architectonische kwaliteit van dit ensemble wordt als belangrijke waarde voor de gehele wijk gezien. Doelstelling is door middel van restauratie de oorspronkelijke kwaliteit van de gevel zo goed mogelijk te herstellen, waardoor de aansluiting met de andere panden uit dit ensemble weer hersteld wordt. De kracht van het pand ligt in de samenhang binnen het ensemble.
De toren van het pand vormt met zijn karakteristieke inpassing een herkenningspunt voor de buurt. De riante overmaat van de binnenruimte, alsmede de ruime hoeveelheid daglicht maken de toren potentieel geschikt als ontmoetingsplek voor de wijk. Middels een volledig transparante entree wordt de openbare ruimte naar binnen doorgetrokken, tot aan de bovenste verdieping.
Naar analogie van de diverse straatbibliotheekjes die de laatste jaren een opmars kennen, wordt de weg naar boven begeleid door diverse zelfstandige boekenkastjes beheerd door de basisschool, het Klooster, de kerk, het buurpand, en bewonerscollectieven. Het samenspel aan boekenkasten levert een ware verticale wijkbibliotheek op, en daarmee plek voor informele ontmoeting. Er wordt tevens voorzien in lees- en studieplekjes. De toren is het grootste deel van de dag toegankelijk, er is ook een lift. Door het licht wat in de avonduren door de glas-in-lood ramen en door de transparante entreepui naar buiten schijnt manifesteert de toren zich letterlijk als een lichtbaken, wat de noodzakelijke ervaren veiligheid van de wijk ten goede komt.
Rotterdam Noord bevindt zich landelijk gezien op plek 7 als het gaat om jaarlijkse waardestijging van de woningen (NRC 17, 18 april 2021). Deze ontwikkeling heeft tot gevolg dat ‘sociale stijgers’ en starters uit de wijk nog maar nauwelijks mogelijkheid hebben om wooncarrière te maken binnen het gebied. Deze groep is echter van wezenlijk belang om de gewenste sociale binding en maatschappelijke betrokkenheid in de buurt te realiseren. Het zijn veelal bewoners met een bestaand sociaal netwerk in de wijk, of met een beroep met een maatschappelijke functie. Met herontwikkeling van de Hammerstraat richten dit voorstel zich in het bijzonder op de doelgroep ‘sociale stijgers’ en starters, veelal alleenstaanden of stellen die hun eerste eigendomswoning zoeken. Binnen de herontwikkeling van maatschappelijk vastgoed een groep met urgentie. Zo kan de onderwijzeres van de Hildegardischool ook in de wijk wonen.
Met de herontwikkeling worden tussen de 8 en 12 betaalbare 2 a 3-kamer appartementen in het middensegment koop aan de wijk toegevoegd. Woninggroottes starten vanaf circa 60m2 BVO. Bewoners delen diverse collectieve voorzieningen, zoals een ‘binnenstraat’ per verdieping, een gemeenschappelijk dakterras, en een werkruimte. Via de van de toren gescheiden binnenstraat worden de woningen ontsloten, terwijl het tegelijkertijd in een overdekte buitenruimte voorziet, en gemeenschapsvorming in de hand werkt.
